BODRUM EVLERİ ‘Yokuş başına geldiğinde Bodrum’u göreceksin Sanma ki sen geldiğin gibi gideceksin Senden öncekilerde böyleydiler Akıllarını hep Bodrum’da bırakıp gittiler’ Halikarnas Balıkçısı Ege, sanki Yunan ve Anadolu medeniyetlerinin tepesinde, mitolojik tanrıların hayat bulduğu olağanüstü bir dünya gibidir. Her an bulutların arasından Zeus çıkabilir. Veya esen rüzgarın etkisiyle denizde elinde mızrağıyla Poseidon… Bodrum; Akdeniz’le, yine bir uygarlık beşiği olan Ege’nin tam arasındaki konumundan dolayı, Anadolu’da iz bırakan uygarlıklara tanıklık etmiş, her dönem jeopolitik önemini korumuş bir bölgedir. Türkiye’nin güneybatı ucunda büyük bir yarımada üzerinde bulunan Bodrum, dantel gibi koyları, engebeli arazisi, doğal peyzajı, kalesi, dünyanın yedinci harikası olan Mavsoleion’u, antik tiyatrosu ve 3000 yıl öncesine dayanan tarihi ile haklı bir üne sahiptir. Denizi ve çevresindeki tüm o tarihi, kültürel ve doğal güzelliklerinin yanında Bodrum’u özel kılan özelliklerden biride mimari yapısıdır. Genel olarak dört ev tipinden söz etmek mümkündür. Ege, sanki Yunan ve Anadolu medeniyetlerinin tepesinde, mitolojik tanrıların hayat bulduğu olağanüstü bir dünya gibidir. Her an bulutların arasından Zeus çıkabilir. Veya esen rüzgarın etkisiyle denizde elinde mızrağıyla Poseidon…

Bodrum; Akdeniz’le, yine bir uygarlık beşiği olan Ege’nin tam arasındaki konumundan dolayı, Anadolu’da iz bırakan uygarlıklara tanıklık etmiş, her dönem jeopolitik önemini korumuş bir bölgedir. Türkiye’nin güneybatı ucunda büyük bir yarımada üzerinde bulunan Bodrum, dantel gibi koyları, engebeli arazisi, doğal peyzajı, kalesi, dünyanın yedinci harikası olan Mavsoleion’u, antik tiyatrosu ve 3000 yıl öncesine dayanan tarihi ile haklı bir üne sahiptir.

Denizi ve çevresindeki tüm o tarihi, kültürel ve doğal güzelliklerinin yanında Bodrum’u özel kılan
özelliklerden biride mimari yapısıdır.

Genel olarak dört ev tipinden söz etmek mümkündür.

Musandıralı Ev: Plan şeması dikdörtgendir. En küçük plan tipi budur. Dikdötgenin kısa kenar boyutu, ara kat döşemesinin yada çatıda kullanılacak ahşap kirişlerin boyutları ile sınırlıdır. Genellikle çıralı çam kullanılmıştır. Uzunlukları 3.50-4.00 metre aralığındadır. Duvarlar yığma taş olup, 50cm kalınlığındadır. Bu ölçülere dayanarak kısa kenar için 4.20-4.60 metre ve uzun kenar için 6.50-7.50 metre aralığından söz edilebilir. Giriş kapısı dikdörtgenin uzun kenarındadır ve uzunluğunun üçte bir noktasında yer alır. Genellikle girişe yakın yan duvarın ortasında ocak vardır. Ocak hem pişirme hem de ısınma amaçlı kullanılır. Ocağın yakınında yıkanma bölümü yer alır. Girişin diğer yanından merdivenle oturma bölümüne çıkılır. Oturma bölümünün altı kiler olarak kullanılır. Oturma ile mutfak arasında yüklük dolapları vardır. Daha üst kotta musandıra denilen bölüme çıkılır. Musandıra basıktır ve yatma yeri olarak kullanılır.

Sakız ev : Dış ölçüler Musandıralı ev ölçülerine yakındır. Giriş kapısı uzun kenarın ortasındadır. İlk girişte genişliği1.50-2.00 metre olan bir hol bulunur. Burada sağlı sollu iki oda vardır. Girişin karşı duvarına yaslanmış merdivenle üst kata çıkılır. Günlük yaşam daha çok alt katta geçer. Ocaklar genelde alt evdedir. Giriş kapısının üstünde ayazlık adı verilen çıkmalar yer alabilir. Alt kattaki gibi iki odada burada mevcuttur. Üst kat daha yüksek ve ferahtır. Dış mekanda ise ikliminde elverişli etkisiyle, ocak, bulaşık
yıkama yeri, kuyu başı, açıkta yemek ve oturma olanağı sağlayan gölgelikler yer alır.

Kule Ev : Bodrum’da kale içindeki yerleşmelerden sonra, kale dışında yapılan en eski türdür. 4.00-5.00 metre
aralığında kare tabana yerleşen planı dikkat çeker. Giriş zeminden bir kat yukarıdadır ve dışarıdan bir taş
merdivenle girişe ulaşılır. Eskiden bu merdiven kitlesi evden ayrık yapılır ve binaya ev içinden kontrol
edilebilen bir köprü ile ulaşılırmış. Giriş katı ve üst kat diğer Bodrum evlerinde olduğu gibi yarım kat kotları
kullanılarak mekanlar haline getirilir. Bu evlerin teras parapetleri bir kale gibi mazgallar, sivri uçlu
dişlerle bitirilir.

Levanten Ev : genel özellikleri Sakız Ev türü ile benzerdir. Ancak daha ucun, daha yüksek bir kitle ve daha ferah pencere ölçüleri göze çarpar. Genellikle yabancıların oturduğu yapılardır. Diğer evlere göre daha detaylı, ve ince bir işçilik söz konusudur. Yapılar komple sıvalı olup, köşelerde kilit taşı kabartmaları vardır. Söveler kesme taştır. İç mekanlarda da kabartmalar, süslemeler oyma işleri ile dikkat çekmektedir. Ana yapı malzemesi olarak taş kullanılmıştır. Yapım sürecinde ilk olarak yakın çevredeki kayalar kesilerek kullanılmış, eğer yakınlarda daha eski binalardan kalma işlenmiş taş mevcut ise bunların kullanılması tercih edilmiştir. Bu nedenle Bodrum’daki pek çok eski binada antik kentin taşlarını görebilmekteyiz.
Bodrum evlerinde Akdeniz ikliminin etkisiyle bahçede yaşam tüm bir yıl devam eder. Bu nedenle zengin peyzaj dokusu ortaya çıkmıştır.

Bodrum evlerini Anadolu evlerinden farklı kılan, yaşam tarzı, şekillenmesi, malzemeler, iklim olmuştur. Bu yüzden Anadolu Mozaikleri projesinde özel bir yer edinmiştir.

Bodrum evleri için mitolojiden tarihe, tarihten günümüze yedi isim geliyor aklımıza;

SALMAKİS EVİ – Mitolojide Bardakçı koyunda yaşayan su perisidir. Tanrıların mesajlarını ulaştırma yetkisine sahip olan Hermes ile ‘Aşk Tanrıçası’ Afrodit’in oğlu olan Hermaphroditos’a aşıktır.

HERMİAS EVİ – Iasos’ta yaşadığı söylenen ve bir yunusla olan arkadaşlığı anlatılan çocuktur.

PEDASA EVİ – Bodrum yarımadasında yer alan antik yerleşmelerden biridir.

ARHİALLA EVİ – Akyarlar’ın antik çağlardaki adıdır.

ASPAT EVİ – Çıfıt koyunda yer alan, adı Çökertme türküsünde de geçen kaledir.

SANDİMA EVİ – Yalıkavak’ta yer alan klasik Bodrum evleri ile bezenmiş eski bir köydür.

MYNDOS EVİ – Bodrum’un antik zamanlarda batı kanadındaki ana giriş kapısıdır.